Institutional translation: Scope, features, competences
Institutional translation services are crucial to ensure multilingual communication at international organizations, and therefore to achieve wide understanding and implementation of policies at supranational and national levels. This introductory presentation will provide an overview of the scope and main features of institutional translation in international settings, including the competences required of translators and the challenges they face in their daily work. Examples will be drawn from professional practice and recent research in this field.
Fernando PRIETO RAMOS is Full Professor and Director of the Centre for Legal and Institutional Translation Studies (Transius) at the University of Geneva’s Faculty of Translation and Interpreting. His work focuses on interdisciplinary approaches and quality assurance in legal and institutional translation in particular. He has published widely, and has received several academic awards, including an International Geneva Award from the Swiss Network for International Studies and a Consolidator Grant for his project on “Legal Translation in International Institutional Settings” (LETRINT). He is a former member of the Centre for Translation and Textual Studies at Dublin City University, and has translated for various institutions since 1997, including five years of in-house service at the World Trade Organization.
Polish Eurolect: Navigating the translation challenges in the EU context
Get ready for a linguistic adventure as we explore the fascinating world of the Polish Eurolect! Discover how this unique translator-mediated variety of the Polish legal language has evolved from its pre-accession formative phase to the post-accession mature phase. We’ll take a closer look at how it differs from the national legal language and how it has improved over time. You’ll also learn about the work of the EUMultilingua Research Team and their Polish Eurolect project, which documents the impact of the Polish Eurolect on administrative Polish.
Łucja BIEL is an Associate Professor of Linguistics and Translation Studies and Head of EUMultiLingua research group in the Institute of Applied Linguistics, University of Warsaw, Poland. She is the editor-in-chief of the Journal of Specialised Translation and secretary of Council of Editors of Translation and Interpreting Studies for Open Science. She has published extensively on legal translation and terminology, translator training and corpus linguistics. She is also a sworn translator with over 25 years of professional experience.
Tłumaczenie dla TSUE i ETPCz z perspektywy tłumacza zewnętrznego
Celem warsztatów jest omówienie głównych zasad wykonywania tłumaczeń dla trybunałów międzynarodowych, jakimi są Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej i Europejski Trybunał Praw Człowieka. Zwrócimy uwagę na główne źródła pomocnicze, takiej jak bazy orzecznictwa Curia i HUDOC, a także ważne różnice w procesach tłumaczeniowych. Podczas praktycznych ćwiczeń ukierunkowanych na doskonalenie umiejętności wyszukiwania informacji i korzystania z wytycznych uczestnicy warsztatów będą mieli okazję zapoznać się ze sposobem tłumaczenia określonych powtarzalnych zwrotów i terminów charakterystycznych dla tych instytucji. Nie zabraknie też okazji, by przyjrzeć się pułapkom czyhającym na doświadczonych tłumaczy tekstów prawniczych.
Barbara DUMARA jest tłumaczką języka angielskiego specjalizującą się w tłumaczeniach tekstów o tematyce prawniczej, unijnej i politycznej dla krajowych i międzynarodowych klientów instytucjonalnych. Absolwentka filologii angielskiej na Uniwersytecie Gdańskim. Od 2012 r. związana z zespołem IURIDICO Legal & Financial Translations. Opiekun metodyczny programu szkoleniowego #IURIDICOMasterClass. Autorka kursu „Wprowadzenie do tłumaczeń unijnych”. Prowadzi zajęcia na studiach licencjackich i magisterskich w Instytucie Lingwistyki Stosowanej UW oraz na Interdyscyplinarnym Podyplomowym Studium Kształcenia Tłumaczy (ILS UW).
From cardboard and dreaming to motherboard and streaming: The development and impact of audiovisual translation technology
The development of audiovisual translation has always been conditioned by developments in technology, both when it comes to content and to translation. From the dreamlike worlds of the silent movies with their intertitles made of cardboard to today’s highly digitised and multi-faceted range of audiovisual possibilities, technology is crucial. And this has a huge impact on the people and processes involved. For instance, subtitling has gone from a highly collaborative process, to a one-person job and is now back to collaboration – or rather, fragmentation – of the production process, and this impacts the producers as well as the consumers of subtitled content. This, and more effects of technological developments, will be discussed, as we take yet more technological and collaborative turns in audiovisual translation.
Jan PEDERSEN is Associate Professor in Translation Studies at the Institute for Interpreting and Translation Studies at Stockholm University, where he researches and teaches audiovisual translation. He is a frequent presenter at international conferences, and his publications include the 2011 monograph Subtitling Norms for Television, as well as many articles on subtitling, translation and linguistics. He also worked as a television subtitler for many years.
Program European Language Resource Coordination Komisji Europejskiej (KE) czyli od wielojęzycznego Jednolitego Rynku Cyfrowego do Wspólnej Europejskiej Przestrzeni Danych Językowych: Dane językowe i technologie językowe #madeinEurope.
Wieloletnie ramy finansowe (ang. MFF) 2014-20 to nie tylko kolejny siedmioletni cykl budżetowy Komisji Europejskiej, ale również czas intensywnego rozwoju technologii językowych, który w ostatnich miesiącach spektakularnie przyspieszył. Oprócz technologii i narzędzi przeznaczonych do pracy z językiem pisanym, w coraz większym zakresie tworzone są rozwiązania dotyczące również mowy jak i łączące obie formy. Zastosowania praktyczne obejmują nie tylko tłumaczenie maszynowe, ale także inne rozwiązania oparte o techniki przetwarzania języka naturalnego, m.in. anonimizację, klasyfikację, ekstrakcję informacji, streszczanie, generowanie języka naturalnego, analizę sentymentu, automatyczne rozpoznawanie mowy i zamianę mowy na tekst. Wspólny mianownik jakości narzędzi stanowią dane językowe wykorzystywane do tworzenia wymienionych narzędzi, co wiąże się z koniecznością istnienia danych w postaci cyfrowej. Kluczową rolę odgrywają też zastosowane algorytmy sztucznej inteligencji w połączeniu z odpowiednimi mocami obliczeniowymi komputerów.
W jaki sposób Komisja Europejska wspiera i planuje wspierać w bieżącej perspektywie 2021-27 postęp w opisanej dziedzinie, dbając jednocześnie nie tylko o aspekt ekonomiczny i gospodarkę unijną, ale również o europejskie dziedzictwo kulturowe w postaci języków europejskich słabiej reprezentowanych, chroniąc je przed cyfrowym wyginięciem, a zarazem o inkluzywność i demokratyczny dostęp obywateli Unii Europejskiej do informacji? Jakie narzędzia językowe KE może zaoferować w momencie globalnego kryzysu zdrowotnego jak pandemia koronawirusa czy konfliktu zbrojnego jak wojna w Ukrainie? Czy technologie językowe europejskiego sektora publicznego pomagają skutecznie przezwyciężać bariery językowe na naszym kontynencie i jaka czeka je przyszłość w ramach Cyfrowej dekady Europy? Oprócz przedstawienia historycznego i bieżącego kontekstu, prezentacja będzie stanowić próbę odpowiedzi na powyższe pytania.
Anna KOTARSKA jest przedstawicielką krajowych służb publicznych w programie European Language Resource Coordination (ELRC). Funkcję pełni w oparciu o nominację Dyrekcji Generalnej ds. Sieci Komunikacyjnych, Treści i Technologii (DG CNNECT) Komisji Europejskiej oraz Niemieckiego Centrum Badań nad Sztuczną Inteligencją (DFKI). Absolwentka filologii angielskiej Uniwersytetu Gdańskiego, studiów podyplomowych w dziedzinie translatoryki (IPSKT) Uniwersytetu Warszawskiego i kursu eMBA w ochronie zdrowia. Studiowała podyplomowo finanse przedsiębiorstw i logistykę. Członkini zwyczajna Polskiego Towarzystwa Tłumaczy Przysięgłych i Specjalistycznych TEPIS. Tłumaczka specjalistyczna języka angielskiego, współpracująca głównie z pracownikami naukowymi oraz uczelniami wyższymi. Koordynatorka projektów tłumaczeniowych, m.in. na Politechnice Gdańskiej, w Centrali NFZ oraz dla Biura Krajowego WHO. Współpracowniczka Polskiego Towarzystwa Programów Zdrowotnych (PTPZ). W ramach programu ELRC popularyzuje wśród administracji publicznej potrzebę gromadzenia otwartych zasobów językowych na potrzeby rozwoju unijnych narzędzi językowych m.in. serwisu eTranslation, oraz wiedzę nt. usług tłumaczeniowych, narzędzi i technologii językowych, projektów unijnych z tego zakresu, a także dobrych praktyk branżowych dotyczących zamówień publicznych.
Przyszłość tłumaczeń – perspektywa prawnoautorska
Niezwykle dynamiczny rozwój technologiczny, na czele z generatywnymi systemami Sztucznej Inteligencji, zmusza do refleksji nad przyszłością ochrony tłumaczeń w perspektywie prawa autorskiego. Przekłady tekstów stały się jednym z pierwszych obszarów ekspansji algorytmów Sztucznej Inteligencji, których sprawność translatorska już niedługo – jak należy się spodziewać – w niczym nie będzie ustępować tym tłumaczeniom, które wyszły spod ręki człowieka. Jak wówczas kształtować się będzie prawnoautorski status przekładów? Szerzej, jaki jest styk zagadnienia ochrony prawnoautorskiej z tłumaczeniami maszynowymi? To będzie przedmiotem mojego wystąpienia.
Damian FLISAK jest doktorem nauk prawnych, tłumaczem przysięgłym języka niemieckiego, radcą prawnym z kilkunastoletnim praktycznym doświadczeniem prowadzenia sporów sądowych, specjalistą w zakresie prawa własności intelektualnej oraz prawa nowych technologii. Autor licznych wystąpień i kilkudziesięciu publikacji naukowych z zakresu szeroko pojętego prawa własności intelektualnej. Współautor jednego z największych polsko-niemieckich słowników. Wykładowca w Krajowej Szkole Sędziów i Prokuratorów, na Akademii Leona Koźmińskiego oraz PAN, gdzie w ramach studiów podyplomowych prowadzi zajęcia z prawa autorskiego oraz prawa nowoczesnych technologii.